Leku estrategikoa da kostaldea menderatzeko; izan ere, Gaztelugatxe mendeetan zehar izan zen Bizkaiko jaunaren eta Gaztelako erregearen arteko borroken agertokia, baita lapurreta-egintzen eta kortsarioen eta piraten arpilatzeena ere. Horrez gain, sorginkeriak eta akelarreek babesa aurkitu zuten Gaztelugatxen.

Irla honen goiko aldean dagoen ermita X. Mendean sortu zen, San Juan Bautista izenarekin. Urteekin hondatuz joan zen, eta, azkenik, 1886an eraitsi egin zuten, eta gero guztiz berreraiki.

Leku honen inguruko LEGENDA batek esaten du San Joan Bermeon lehorreratu zela eta hiru pausotan, zeinen aztarna bidean utzi zuen, ermitaraino heldu zela. Lehenengo aztarna “San Joanen” arkuaren azpian dago, Bermeoko herri-gunean bertan. Bigarren aztarna haitzaren beheko aldean dago, Gaztelugatxera igotzeko eskaileren hasieran. Hirugarren aztarna ermitara heltzeko azkenengo eskailera-mailara heltzean dago. Gainera, aztarna hori interesgarriena da; izan ere, aztarna zehaztasunez ikusi ahal izateaz gain, “SAN JOAN” inskripzioa irakur daiteke, norbaitek zizel batekin idatzi zuena.

Ekainaren 24an, San Joaneko jaietan, ERROMERIA TRADIZIONALA ospatzen da; bertan, inguruetako jende ugari, batez ere, Bermeoko asko erromesaldian doaz bertara, ermitaren beheko aldera, egindako promesak betez edo santuari eskerrak emateko. Lore-eskaintza bat egiten zaio Ama Birjinaren irudiari, itsasoaren sakontasunean urperatuta, uhartetxo zoragarri honen behealdean ateratzen diren arku natural horietako baten azpian.

Lepo eginiko San Joan (abuztuak 29) ermitan asko ospatzen den beste jai bat da.

Beste tradizio bat dago; horretan, hegaluzearen kosteraren hasieran, arrantzaleak eta neskatilak Gaztelugatxera doaz osasuna, eguraldi ona eta arrantza ona eskatzera. Eskari-errituala itsasotik ere egiten da. Horregatik, marinelek/arrantzaleek bere ontziak eramaten dituzte Gaztelugatxeren inguruetara “egin beharrekoa egiteko”: “hiru bira ababor eta beste hiru istribor”.